MERHABA,
AMATÖR KAPTAN (Amatör Denizci Belgesi) ve Kısa Mesafe Telsiz Operatörü belgesi alarak KAPTAN olmak isteyen, KAPTANLIK BELGESİ olup pratik eğitimini geliştirmek isteyen, KAPTANLIK BELGESİ ve yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olup, kaptanlı - kaptansız yelkenli kiralamayı düşünenler için yaptığım çalışmaları sizlerle paylaşmak istedim
ABD VE KMT Belgeleri için birlikte çalıştığım kursların 2012 yılı yaz dönemi sınavları;
ANKARA, DERİN MAVİ AMATÖR DENİZCİ YETİŞTİRME KURSU'nda 30 Haziran 2012 tarihinde,
""DENİZCİLİK; DENİZDE ÖĞRENİLİR KURALI"" ile, 3 günlük, 5 günlük, 7 günlük veya daha fazla süreli PRATİK YELKEN EĞİTİM PROGRAMLARIMIZA katılabilirsiniz.
Yandaki linklerde, kurs bilgilerini, yukarıdaki linklerde, filomuzda bulunan yelkenli tekne bilgilerini görebilirsiniz.
Hepinize iyi seyirler dilerim.
YILMAZ ERDEM
0 532 211 74 41
~Seyir Tipleri & Seyir Bilgisi & Seyir Kuralları
Yelken seyirleri Rüzgar-Rota açısına göre adlandırılır.
1- ORSA ( close hauled)* : Rüzgara karşı 45 derecelik bir açıyla yaptığımız seyirdir. Orsa rüzgara en yakın yapılan seyirdir.
2- Dar Apaz ( close reach )* : Rüzgara 60 - 75 derecelik bir açılıyla yapılan seyirdir.
3- Apaz ( beam reach )* : Rüzgara 90 derecelik açıyla yapılan seyirdir. Bu seyirde rüzgarı tam borda dan alırız. Sert havalarda özellikle centerboard sınıfını zorlayan bir seyirdir.
4- Geniş Apaz ( broad reach )* : Rüzgara 105-165 derece aralığında yapılan seyirdir. Pupa ve Apaz seyrine çok yakın yapıldığından bu seyirlere kaçma şansı vardır.
5- Pupa ( running )* : Rüzgarı teknenin kıçından alarak yapılan seyirdir yani 180 derece. Adını teknenin arka kısmına verilen isimden almıştır. En hızlı yapılan seyirdir . Özellikle sert havalarda iyi bir hıza ulaşmak mümkündür.
Teknemizin suda yol almasına Seyir Halinde olmak denir. Yelkenli bir tekne seyir halinde iken yelkenine vuran rüzgarın kuvvetinden yararlanır. Rüzgar, teknenin neresine vurursa vursun yelken daima omurga hattının bir yanında bulunur. Teknemizin yanlarının İskele ve Sancak adı aldığını tekne tanıtımında öğrenmiştik. Bir yelkenli teknenin rüzgarı almış olduğu tarafa Borda yerine Kontra adı vermemiz gerekir. Örneğin, Sancak Kontra, İskele Kontra gibi. Rüzgarın Geldiği taraf Rüzgar Üstü, Gittiği taraf ise Rüzgar Altı 'dır
SEYİR KURALLARI
Birbirini gören teknelerin uygulayacağı kurallar şunlardır:
· Tekneler rüzgarı değişik taraftan kullanıyorsa, rüzgarı iskele tarafında bulunduran tekne diğerine yol verir.
· Her iki tekne rüzgarı aynı yönden kullanıyorsa, rüzgar üstünde olan tekne rüzgar altında bulunan teknenin yolundan çıkar.
· Rüzgarı iskeleden kullanan tekne rüzgar üzerinde bir teknenin rüzgarı nereden aldığı konusunda şüphe duyarsa, gördüğü teknenin yolundan çıkar.
1- ORSA ( close hauled)* : Rüzgara karşı 45 derecelik bir açıyla yaptığımız seyirdir. Orsa rüzgara en yakın yapılan seyirdir.
2- Dar Apaz ( close reach )* : Rüzgara 60 - 75 derecelik bir açılıyla yapılan seyirdir.
3- Apaz ( beam reach )* : Rüzgara 90 derecelik açıyla yapılan seyirdir. Bu seyirde rüzgarı tam borda dan alırız. Sert havalarda özellikle centerboard sınıfını zorlayan bir seyirdir.
Teknemizin suda yol almasına Seyir Halinde olmak denir. Yelkenli bir tekne seyir halinde iken yelkenine vuran rüzgarın kuvvetinden yararlanır. Rüzgar, teknenin neresine vurursa vursun yelken daima omurga hattının bir yanında bulunur. Teknemizin yanlarının İskele ve Sancak adı aldığını tekne tanıtımında öğrenmiştik. Bir yelkenli teknenin rüzgarı almış olduğu tarafa Borda yerine Kontra adı vermemiz gerekir. Örneğin, Sancak Kontra, İskele Kontra gibi. Rüzgarın Geldiği taraf Rüzgar Üstü, Gittiği taraf ise Rüzgar Altı 'dır
Birbirini gören teknelerin uygulayacağı kurallar şunlardır:
· Tekneler rüzgarı değişik taraftan kullanıyorsa, rüzgarı iskele tarafında bulunduran tekne diğerine yol verir.
· Her iki tekne rüzgarı aynı yönden kullanıyorsa, rüzgar üstünde olan tekne rüzgar altında bulunan teknenin yolundan çıkar.
·
~Gemici Bağları ( Seaman Kont's )
Anele Bağı Kazık Bağı
Sancak Bağı Camadan Bağı
DENİZDE HABERLEŞME VE TELSİZ OPERATÖRLÜĞÜ
Amatör denizcilikle uğraşan arkadaşlarımızın bilmesi gerekenlerden bazıları. Kısa Mesafe Telsiz Operatörü sınavına hazırlık kitaplarından daha fazla bilgi alınabilir.
Tahditli Deniz Telsizciliği: GMDSS kuralları kapsamında kıyı seyri yapan her deniz taşıtında sabit ve 156-174MHz bandında çalışabilen bir deniz telsizi olmak zorundadır. Bunun dışında yine gemi içi haberleşmede kullanılmak üzere VHF el telsizleri de bulundurulabilir. Bunlar Gemi İstasyonu olarak geçer. Bunların dışında kıyıdan yayın yapan Sahil İstasyonları da bulunmaktadır.
Gemi telsizciliğinde 156-174MHz arası bantlar kullanılır ve G3E sınıfı yayın yapılabilir. Gemi içi sabit telsizin çıkış gücü 25W'tır. Limanda en fazla 1W çıkış gücü kullanılır. Aynı şekilde VHF el telsizleri de 1W çıkış gücü kullanır.
Gemi telsizciliğinde kullanılan frekanslara kanal numaraları verilmiş ve bunların kullanım yöntemleri belirlenmiştir. Bazı önemli kanalların ne şekilde kullanıldığı aşağıda açıklanmıştır:
Kanal Frekans(MHz) Kullanım Amacı
16 156.800 Çağrı buluşma, acil durum ve tehlike
06 156.300 Arama kurtarma ve hava taşıtlarıyla haberleşme
15,17 156.750, 156.850 Gemi içi haberleşme, çıkış gücü 1W geçmemek kaydıyla
70 156.525 Acil durum özel çağrı, DSC
9,10,77 156.450, 156.500, 156.875 Balıkçı
72, 73 156.625, 156.675 Yatlar
08 156.400 Sahil güvenlik
67 156.375 Meteoroloji
69 156.475 Tersane, gemi onarım-yapım
156-174MHz bandı 01'den 28'e ve 60'tan 88'e kadar toplam 55 kanaldır. 75 ve 76'ıncı kanallar yoktur, bu kanallar 16. kanala diğer frekanslardan sarkma olmaması için boş bırakılan kanallardır.
Bu kanallardan 20 tanesi simplex, 35 tanesi duplex'tir. Simplex kanallar gemiler arası iletişimde, duplex kanallar ise gemi/kara iletişiminde kullanılır.
Kanal 06, 16 ve hiçbir zaman normal haberleşme için kullanılamaz. Bu kanallarda ilk konuşmalar yapıldıktan sonra ilgili kanala geçilir.
70.kanal DSC için ayrılmıştır görüşme yapılmaz. Acil durum sinyali göndermek için kullanılır. Telsize GPS bağlıysa otomatik mevkii gönderir.
Limandan ayrılan her taşıt VHF telsizini sürekli açık bulundurmak ve yapılacak çağrılara cevap vermek zorundadır. Aygıt eğer başka bir kanalda çalıştırılıyorsa Dual Watch denilen ve hem 16. kanalı hem de bulunduğu kanalı dinleme pozisyonuna getirilmelidir.
Deniz telsizciliğinde kullanılan fonotik alfabe ulusal ve uluslararası olmak üzere iki çeşittir. Aşağıda bu alfabenin kullanılışı verilmiştir:
HARF KODU
(bayrak rengi)
Türkçe kodu / Uluslararası Kodu
Bayrak Simgesi
Açıklama
Türkçe /İngilizce
A
(beyaz/mavi) Aydın / Alfa
Denizde dalgıcım var, ağır yolla geçiniz Diver Down Keep Clear
B
(kırmızı) Burak / Bravo
Tehlikeli yük alıyor, boşaltıyor veya taşıyorum Dangerous Cargo
C
(mavi/beyaz/kırmızı) Cemal / Charlie
Evet (Olumlu) Yes
D
(sarı/lacivert) Deniz / Delta
Benden açık durunuz, zorlukla manevra yapıyorum Keep Clear
E
(lacivert/kırmızı) Engin / Echo
Rotamı sancağa değiştiriyorum Altering Course to Starboard
F
(beyaz üzerine kırmızı) Felenk / Foxtrot
Hareket edemiyorum. Benimle irtibat kurunuz Disabled
G
(sarı/lacivert çizgili) Gabya / Golf
Kılavuz istiyorum, ağlarımı topluyorum. Want a Pilot
H
(beyaz/kırmızı) Halat / Hotel
Gemimde kılavuz var Pilot on Board
I
(sarı üzerine siyah) İstif / India
Rotamı iskeleye alıyorum Altering Course to Port
J
(lacivert/beyaz/lacivert) Jale / Juliet
Yanmaktayım, gemimde tehlikeli yük var, benden neta olunuz.
On Fire Keep Clear
K
(sarı/lacivert) Kalyon / Kilo
Sizinle haberleşmek istiyorum Desire to Communicate
L
(sarı/siyah) Levent / Lima
Geminizi derhal durdurun. Stop İnstandly
M
(lacivert üzerine beyaz X) Merih / Mike
Gemim durdu ve yol yapmıyorum I am Stopped B.U. Yelken- 2* Kitapçığı
N
(beyaz/lacivert dama) Neptün/ November
Hayır (Olumsuz) No
O
(sarı/kırmızı) Oruç / Oscar
Denize adam düştü Man Overboard
P
(lacivert ortasına beyaz) Poyraz / Papa
Limanda: Gemi hareket edecektir.
About to Sail Denizde : Ağlarım bir engele takıldı
Q
(sarı) Sarı / Qubec
Sağlık durumu normal, serbest pratika istiyorum Request Pratique
R
(kırmızı üzerine sarı) Reis / Romeo
S
(beyaz üzerine lacivert) Seydi / Sierra
Makinalarım geri çalışıyor Engines Going Astern
T
(kırmızı/beyaz/lacivert) Turgut / Tango
Benden açık durunuz, trol çekiyorum Keep Clear
U
(kırmızı/beyaz) Umman / Uniform
Tehlikeye gidiyorsunuz Standing into Danger
V
(beyaz üzerine kırmızı X) Vatan / Victor
Yardıma ihtiyacım var Require Assistance
W
(lacivert ortasına beyaz / kırmızı) Çıma / Whisky
Tıbbi yardım isterim Require Medical Assistance
X
(beyaz üstüne lacivert) İkiz / X-ray
Durunuz ve işaretimi bekleyiniz Stop Your Intention
Y
(sarı/kırmızı çapraz) Yılmaz / Yankee
Demir tarıyorum Am Dragging Anchor
Z
(siyah/sarı/lacivert/kırmızı) Zuhal / Zulu
Römorkör istiyorum Require a Tug
Denizde Haberleşme Kuralları: Deniz telsizi haberleşmesinde uygulanması gereken kurallar ve öncelikler söz konusudur. Çağrı Kuralları:
Çağrılan istasyonun adı(En çok 3 kez)
Burası (1 kez)
Çağıran istasyonun adı(En çok 3 kez)
TAMAM veya OVER kelimelerinden biri.
Çağrı kanalları boş yere meşgul edilmemelidir. Bu nedenle önce dinleme yapılmasında fayda vardır. Çağrılar kısa tutulmalıdır. Müsteşarlık tarafından verilmiş İstasyon adı dışında bir adla çağrı yapılmamalıdır.
İletişimde Öncelik Sıraları:
1- Tehlike çağrıları, mesajları ve tehlike trafiği
2- Acelecilik işaretleri
3- Emniyet işaretleri
4- Radyo yön bulucu
5- Arama ve araştırma çalışmalarında uçakların hareket ve seyir güvenlikleriyle ilgili iletişimler
6- Meteoroloji ve deniz trafiği iletişimleri
Tehlike Çağrıları: Tehlike işareti MAYDAY kelimesidir. Bu işaret deniz aracının bir tehlike ile karşı karşıya olduğunu ve acil yardım istediğini gösterir. Olası bir tehlike çağrısı aşağıdaki şekilde yapılır:
-MAYDAY MAYDAY MAYDAY
-BURASI(THIS IS)
-Aracın adı(3 Kez)
daha sonra tehlike mesajı iletilir:
-MAYDAY -THIS IS (Aracın adı) ve (işareti)
-Tehlike yeri
-Tehlike türü
-Kolaylık sağlayacak diğer bilgiler
-İstenen yardım türü
Bu mesajlar belli aralıklarla çağrı kanalıdan yayınlanır. Cevap almak için aralıklara dikkat edilmelidir. Tehlike çağrısını alan en yakındaki deniz istasyonu bunu yanıtlaması ve yardıma gitmesi bir kanuni zorunluluk olduğu gibi aynı zamanda bir denizcilik töresidir.
Acelecilik Çağrıları: Acelecilik işareti PAN PAN kelimesidir. Çağıran istasyon bir deniz aracının veya araçtaki bir kişi hakkında çok önemli bir bilgi mesajı iletmek için kullanır. Örneğin: Denize adam düşmesi, araçta bir yaralının olması veya denizde kazazedelerin görülmesi gibi. Örnek kullanımı:
-PAN PAN PAN PAN PAN PAN
-TÜM İSTASYONLARA(ALL STATIONS) (3 Kez)
-BURASI (THIS IS)
-İstasyonun adı(3 kez)
-TAMAM(OVER)
daha sonra acelecilik mesajı iletilir.
Emniyet Çağrıları: Emniyet işareti SECURITE kelimesidir. Denizde emniyeti ihlal eden durumları diğer istasyonlara haber vermek için kullanılır. Örneğin: Fırtına patlaması, yarı batık gemi varlığı, su üstünde sürüklenen bir cismin bildirilmesi, ışıklı şamandıranın sönmesi vb. Örnek kullanımı:
-SECURITE SECURITE SECURITE
-TÜM İSTASYONLARA(ALL STATIONS) (3 Kez)
-BURASI (THIS IS)
-İstasyonun adı(3 kez)
-Mesajın yayınlanacağı kanal
-TAMAM(OVER)
Amatör yat kaptanlığına merakınız varsa bunların detaylarını öğrenmenizi ve sınava girerek hem yat kaptanlığı hem de tahditli telsiz operatörlüğü belgelerinizi almanızı tavsiye ederim.
KONTRA..Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sancak veya iskele olup olmadıklarına verilen isimdir..Yelkenin dolduğu yön anlamına da gelir.
SANCAK KONTRA..Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sağ kısımlarına verilen isimdir.Rengi yeşildir,geceleri deniz taşıtlarının yeşil görülen yanları sancak yanlarıdır.Yol hakkına sahiptir ve iskele kontra tekneden yol alır.
:İSKELE KONTRA..Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sol kısımlarına verilen isimdir.Kırmızı renktedir ve sancak kontra taşıta yol vermek zorundadır.
SEYİR.. Yelkenli teknelerin rüzgarla olan açılarına göre 3 ana gidiş yönü vardır. Bunlar orsa,apaz ve pupadır.İşte bu yönlere verilen ada seyir diyoruz.
ORSA SEYİR.. Orsa rüzgara en yakın seyredilen seyirdir. Yelkenli tekneler rüzgara karşı gidemezler.Yaklaşık teknenin omurga hattıyla rüzgar arasında 45 derecelik bir açı oluşur.İşte bir yelkenli teknenin rüzgara en yakın seyredebildiği seyire orsa seyri diyoruz.
APAZ SEYİR.. Bir yelkenli teknenin rüzgarı yandan alarak seyir etmesine verilen isimdir.Teknenin omurga hattıyla rüzgar arasında 90 derecelik bir açı vardır.Apaz seyirini dar apaz ve geniş apaz diye iki kısıma ayırabiliriz.Eğer rüzgar açısı 50 derce olursa dar 135 derce olursa geniş apaz deriz.Apaz seyiri çoğu yelkenli tekne için en hızlı seyirdir.
PUPA SEYRİ.. Yelkenci olan olmayan herkesin en çok bildiği seyirdir.Pupa seyirinde yelkenli tekne rüzgarı arkadan(180 dereceden) alır.Yelken pupa seyirinde paraşüt gibi çalıştığı için etkisi orsa ve apaz seyirine kıyasla oldukça düşüktür.Yani bu seyir biraz daha yavaş sayılabilinir.
TRAMOLA.. Rüzgara yakın orsa seyirinde giden yelkenli tekne,gideceği hedefe ulaşabilmek için dönüşler yapmak zorundadır.Rüzgar üstüne doğru yapılan bu dönüşlere tramola denir.Unutulmaması gereken tramola sadece orsa seyirinde atılır.
KAVANÇA (BOCİ TRAMOLA).. Rüzgarı arkadan alan yelkenli tekne yine gideceği hedefe göre dönüş yapıp, kontra değiştirmek zorundadır. Rüzgar altına doğru yapılan dönüşlere kavança yada boci tramola adı verilir. Kavança sert havada bumbanın oldukça sert hareket etmesine sebep olacağı için,dikkatli yapılması gereken bir dönüştür.Zorunlu değilse sert havada yapılmamalıdır.Unutulmamalıdır orsa seyirinde kavançaatılmaz,geniş apaz veya pupa seyrinde bu dönüş yapılabilinir.
RÜZGAR ÜSTÜ.. Yelkenli teknenin rüzgarı aldığı yöne verilen isimdir.
RÜZGAR ALTI.. Yelkenli teknenin rüzgarı aldığı yönün tersi tarafına verilen isimdir.
KAFAYI ÇAKMAK.. Yelkenli teknenin rüzgarla arasındaki açıyı arttırmasına denir. Orsalamanın tam tersi olarak da düşünülebilinir.
YAPRAKLAMAK.. Eğer yelkenimizi rüzgarla dolduramıyorsak, yelkenimiz bir sağa, bir sola oynar. İşte bu harekete yapraklama veya pırpırlama denir.Bu durumda yelkende herhangi bir güç elde edilmez ve yelkenli tekne ilerleyemez.
KÖR TRAMOLA.. Tramola atabilmek için yelkenli teknemizin tramola atmaya başlamadan önce kazanmış olduğu yeterli hız yani yeterli bir enerji olmalıdır. Kısacası duran teknemize tramola attıramayız. Eğer tromala atarken enerji eksikliği yüzünden tramolamızı tamamlayamayıp,köre düşüyorsak(yapraklama) buna kör tramola diyoruz.
BAYILMA.. Özellikle rüzgarlı havalarda orsa ve apaz seyirlerinde yelkenli teknemiz rüzgar altına doğru yatar ve yan yan seyir eder. İşte bu durumu bayılma diye ifade ediyoruz. Bayılma engellemez ama aşırı bayılma,teknenin burnunu rüzgara doğru çevirerek engellenmelidir.
TRİM .. Yelkenimizin şeklini değiştirerek, ondan en yüksek ölçüde verim alabilmemiz için ona uyguladığımız küçük şekil değişiklerine trim deriz.
KERTERİZ.. Rüzgarın hafif dönüşlerini anlamak ve bu dönüşlerin rotamızı bozmasını engellemek için pruvamızdaki sabit bir noktayı aklımızda tutmaktır. Ona göre rüzgar değişimlerini anlar ve rotamızı değiştiririz. Kerteriz oldukça önemli bir kavramdır.
ÇITA YERLERİ.. Yelkenimizin arka kısmına şekil vermek için yelkenin arka kısmına çıtalar takılır. Bu çatılar sayesinde yelkenimize istediğimiz trimi verebiliriz.
İSKOTA.. Ana yelkenin rüzgarla yaptığı açıyı ayarlamamızı sağlar. İskotayı çekerek veya bırakarak tekneye yön verebiliriz.
BUMBA.. Ana direğe bağlı ve yelkeni alttan tutan bir parçadır. Yelkenli teknin direk gibi önemli bir ekipmanıdır. Özellikle sert havada, kavança atarken çok hızlı hareket kabiliyeti olduğu için dikkat edilmelidir.
PALA.. Dümenin suya giren ve tekneye yön vermemizi sağlayan parçadır.
SALMA.. Yelkenli tekneye yelken dememiz için gerekli olan en önemli parça da sayılabilinir.Yelkenli teknenin su içinde ağırlık merkezini dengeler ve teknemizin yana kaymasını önemli bir ölçüde engelleyerek,onun düz bir şekilde rotasına devam etmesini sağlar.Özellikle orsa seyrinin salma olmadan yapılması neredeyse imkansızdır.Günümüzde tekne tiplerine göre çok farklı salma şekilleri üretilmektedir.
FLOK.. Özellikle çift yelkenli teknelerde ana yelkenin önünde küçük bir yelken daha bulunur.Bu yelkene flok adı verilir.Bu yelkeninde kendine özgü iskotası bulunur ve flok iskotası denir.
ÇARMIK TELLERİ.. Çarmık telleri, direği tekneye bağlayan ve rüzgarın şiddetine göre çeşitli ayarları yapılan bir ekipmandır. genelde önde, yanlarda ve arkada bulunurlar.
MANDAR.. Direğin üst kısmına verilen addır.
SU KAPAKLARI.. Bazı küçük teknelerde içeri giren suyun dışarı atılmasını sağlayan bir kapakçıktır. Ama daha büyük yelkenli teknelerde bu işi sintine motorları yapar.
GAGA : Demirin iki ucundaki tırnakların en uç kısmı
GAMBA ALAMAK : Halatın veya zincirin kendi etrafında dönmesi veya burulması
GENOVA : Flok yerine çekilen çok daha büyük flok
GERDEL : Gemi ve teknelerde kullanılan tahta kova
GİZ : Kıç direkteki kısa seren
GOMİNA : Mil uzunluğun 1/10 =185 metre
GÖNDER : İnce düz ve uzunca olarak çekilmiş çubuklar. [Sancak gönderi, filika kanca gönderi, cıvadra gönderi]
GÖZ DEMİRİ : Bir gemide kullanılan ana demirler
GRADİN YAKASI : Bir yelkenin yan kenarları
GRANDİ DİREĞİ : Birden fazla direkli gemilerdeki en yüksek direk
GULET : Brig’ten küçük iki direkli hafif armalı pruvası kabasorta armalı, praçılaya benzer uskuna
GURCATA : Ana direk üzerindeki çubuğun armasını yapmak ve üzerlerine çanaklık kurmak için mauna kollarının üstüne ve omurgaya aykırı konulan ağaç kütükler.
GÜVERTE : Gemilerde ve teknelerde baştan kıça kadar döşenmiş tahta veya madeni platform döşeme
GÜVERTE KAPLAMASI : Güvertenin kaplanması için kullanılan malzeme
GÜVERTE HATTI : Güvertenin bordadaki izdüşümüdür
CAMADAN BAĞI : Bu küçültmeyi yapmada kullanılan bir bağ çeşidi
CAMADAN KAMÇISI : Yelkenleri camadana vurmak gerektiğinde, camadana vurulacak camadan astarı hizasında ve yelkenlerin gradin yakası üzerindeki morize patalarının serenin cundasına alınan ve yelkenin kaldırılması suretiyle bağlanan ucu çelikli halatlar.
CANKURTARAN SİMİDİ : Denize düşenleri kurtarmak için çok hafif ve yüzer maddeden yapılmış, yuvarlak simit biçiminde ve bir salvoya bağlı aygıt.
CEVİZ : Halatların ucuna tutabilmek için veya süs olarak yapılan bir cins düğüm şeklindeki işleme
CIVADRA : Teknenin baş tarafında dışarıya doğru eğik olarak uzanan sabit seren, genellikle yelkenli teknelerde flokları açmak için kullanılır.
CUNDA : Uç demektir. Direk cundası, seren cundası, bumba cundası.
CUNDA Yakası : Yelkenin seren yakalarına gelen uçlarına denir.
ÇALIM : Geminin baş ile kıçı arasında inik meyil veya kıç tarafta su kesiminin altındaki dar kesim.
ÇAMÇAK : Teknede biriken suyu toplamak için tahtadan yapılmış bir cins kepçe
ÇARMIK : Direklerin her iki bordasına bağlanabilmesi için gerilmiş tel halatlar.
ÇENE : Omurga ile bodoslamamın birleştiği köşe
ÇIMA : Halat, elincesi veya yomaların uç kısmı
ÇIMARİVA : Personelin tekne boyunca yanyana selamlama için dizilmesi
ÇİPO : Özellikle admiralti demirinde bedenin üst kısmından anelesinin altında geçen kollara dik olarak bağlanmış hareketli veya sabit ağaç veya metal kollar.
ÇÖRDEK YAKASI : Seren yakalarının geriye bakan kısımları, üç köşe yelkenlerdeki en üstteki pik yakası
ÇUBUK : Ana direklerin üzerine konulan ekleme direkler
ABAŞO : Alt ve aşağı [Abaşo Gabya yelkeni]
ABLİ : Seren ve bumba cundalarından aşağı iki tarafa inen halatlar
ABORDA : Bir teknenin diğerine veya bir iskeleye yanaşması
ABOSA : Bosaya vur manasında kullanılan bir terim. Hisa edilmekte olan bir halatın veya vira edilmekte olan bir zincirin kısa bir müddet tutulması için bosaya vurulması.
ABRAMAK : Kontrol altına almak, komutası altında tutmak, üstünden gelmek
AÇIKTA EYLENMEK : Bir teknenin sahilden veya iskeleden yada limandan açıkta beklemesi
ADMİRALTİ DEMİRİ : Çiposu kollarına dik ve hareketli eski sistem bir demir cinsi.
AGANTA : Hisa veya laçka edilmekte olan halat veya vira veya ayboci edilmekte olan zincirin kısa bir müddet sonra tekrar bırakılmak üzere tutulması için verilen komuttur.
AĞIZ KUŞAĞI : Armuz kaplamanın en üst sırası [bindirme kaplamanın da]
ALABANDA : Bordanın iç kısmı veya dümenin 35° ye kadar basılması
ALABURA : Altüst olma, teknenin ters çevrilmesi
ALAMA KÜREK : Hep birlikte kürek çekerken çekmeyi durdurmak için verilen komut
ALAMATRA : Karadeniz’de imal edilen balıkçı teknesi.
ALARGA : Açıkta demektir. [Alargada bekle, alarga dur][İtalyanca largo]
: Alargaya çıkmak, [açığa çıkmak]
ALAY SANCAĞI : İşaret sancakları ile donatılmaya, alay sancaklarının çekilmesi denir.
ALBERABER : Hep birlikte kürek çekmek için verilen komuta
ALESTA : Hazır olmak, hazır olarak apikoda beklemek
: Alesta tramola [Tramola etmeye hazır ol]
ALTABAŞO : Bir yelkenin alt yakası, alt ve aşağı anlamında da kullanılır.
AMORA YAKASI : Dört köşe bir yelkenin alt ve ön tarafındaki yaka[Karula yakası]
ANA GÜVERTE : Geminin veya teknenin üzerinde yürünen en üstteki güvertesi
ANA OMURGA : Gemilerin en üst kısmında, kasara güvertelerin altında bulunan ve geminin başından kıçına kadar uzanan güverte.
ANELE : Hareketli demir halka
ANELE BAĞI : Aneleye yapılan bir çeşit bağ
APAZLAMA : Kemere istikametinden gelen rüzgar [Yelken seyri]
APİKO : Demirin vira edilişinde deniz dibinden kurtulup dimdik durduğu vaziyet.
ARYA : Yelkenin, sancağın veya çubukların aşağıya indirilmesi
: [Arya sancak, arya kürek]
ARMA : Sabit donanım [Direkçarmıhları, istralyalar]
ARMUZ : Güverte ve borda kaplama tahtalarının arasındaki çizgi
[Armuztutmak, armuz kaplama]
ASKI MAPASI : Bir demir kaldırmak için bedenine konmuş olan mapa
AŞIRTMA PRAÇERA YELKEN : Kavançalı seren yelkeni
AŞOZ : Kaplama tahtaları için omurga ve bodoslamalar açılan oyuklar.
AVARA : Gemi, bot veya tekninin yanaşık olduğu yerden ayrılması
: [Avara etmek]
AYBOCİ : Zincirin ırgat çalıştırılarak aşağı alınması, indirilmesi
AYI BACAĞI : Yelkenlerin farklı kontralarda açılması[Pupa seyir]
AYNALIK : Kıç bodoslama üzerine konan ve dümen iğneciğinin üzerine konduğu tahta levha [Ayna kıçlı tekneler]
AYNALIK TAHTASI : Bir teknede kıç taraftaki havuzda otururken arkaya dayanmak için konulmuş olan t
~Slup Armalı Yelkenli Teknenin kısımları
1 – ANA YELKEN : Çift yelkenli teknelerde büyük olanıdır. Direğe bağlıdır. Ana yelken ipleri ( iskota ) ile kontrol edilir. Yelkene daha iyi form vermek için yelken üzerinde paralel çıtalar bulunur.2 – Gene çift yelkenli teknelerde öndeki küçük yelkene CENOVA adı verilir.3 – Yelken direğinin ayakta durmasını sağlayan ve bu direği önden destekleyen teldir. BAŞ ISTRALYA adını alır. Özellikle büyük yelkenli teknelerde orsa seyrinde üzerine büyük yükler bindiğinden sağlam olmalıdır.4 – Direği arkadan destekler gibi görünen tele de KIÇ ISTRALYA denir. Esas görevi sert havalarda gerilerek direği bükmekte ve bu sayede yelkendeki toru azaltmaktadır. Sert hava da zaten tor istemeyiz.
5 – Ana yelkeni alttan tutan ve direğe bağlı olan uzun ince bir parçadır. BUMBA denir. Görevi yelkeni alttan açık tutmaktır. Bumba hareketli bir parçadır. Rüzgarın yelkene geliş açısına göre yani yapılan seyire göre farklı yerlere ayarlanır. Manevralarda çok ani ve hızlı hareket edeceğinden dikkat edilmedi gerekmektedir.6 – Yelkenini basılı durumda yukarıda durması için gerekli ana parçadır. DİREK denir. Uzunlukları yapıldıkları malzeme teknenin özelliğine göre değişir.7 – Direği yanlardan destekleyen ve sabitleyen tellerdir. ÇARMIH teli olarak adlandırılır. Teknenin iskele ve sancağında bulunur. Seyir sırasında rüzgar üstü çarmıh teli üzerine büyük kuvvetler biner. Bu yüzden rüzgar altı çarmıh teli biraz daha boş görünür.8 – Denizdeki tüm yelkenli veya yelkensiz tüm teknelerde ortak terimdir. Teknenin yanlarına BORDA adı verilir.9 – Her teknede aynıdır. Teknenin BAŞ kısımdır.10 – Her teknede aynıdır . Teknenin KIÇ kısmıdır.11 – Her teknede aynıdır. BAŞÜSTÜ kısımdır.
Kaynak: YelkenoKULU
Denizde Telsiz Haberleşmesi
DENİZDE HABERLEŞME VE TELSİZ OPERATÖRLÜĞÜ
Amatör denizcilikle uğraşan arkadaşlarımızın bilmesi gerekenlerden bazıları. Kısa Mesafe Telsiz Operatörü sınavına hazırlık kitaplarından daha fazla bilgi alınabilir.
Tahditli Deniz Telsizciliği: GMDSS kuralları kapsamında kıyı seyri yapan her deniz taşıtında sabit ve 156-174MHz bandında çalışabilen bir deniz telsizi olmak zorundadır. Bunun dışında yine gemi içi haberleşmede kullanılmak üzere VHF el telsizleri de bulundurulabilir. Bunlar Gemi İstasyonu olarak geçer. Bunların dışında kıyıdan yayın yapan Sahil İstasyonları da bulunmaktadır.
Gemi telsizciliğinde 156-174MHz arası bantlar kullanılır ve G3E sınıfı yayın yapılabilir. Gemi içi sabit telsizin çıkış gücü 25W'tır. Limanda en fazla 1W çıkış gücü kullanılır. Aynı şekilde VHF el telsizleri de 1W çıkış gücü kullanır.
Gemi telsizciliğinde kullanılan frekanslara kanal numaraları verilmiş ve bunların kullanım yöntemleri belirlenmiştir. Bazı önemli kanalların ne şekilde kullanıldığı aşağıda açıklanmıştır:
Kanal Frekans(MHz) Kullanım Amacı
16 156.800 Çağrı buluşma, acil durum ve tehlike
06 156.300 Arama kurtarma ve hava taşıtlarıyla haberleşme
15,17 156.750, 156.850 Gemi içi haberleşme, çıkış gücü 1W geçmemek kaydıyla
70 156.525 Acil durum özel çağrı, DSC
9,10,77 156.450, 156.500, 156.875 Balıkçı
72, 73 156.625, 156.675 Yatlar
08 156.400 Sahil güvenlik
67 156.375 Meteoroloji
69 156.475 Tersane, gemi onarım-yapım
156-174MHz bandı 01'den 28'e ve 60'tan 88'e kadar toplam 55 kanaldır. 75 ve 76'ıncı kanallar yoktur, bu kanallar 16. kanala diğer frekanslardan sarkma olmaması için boş bırakılan kanallardır.
Bu kanallardan 20 tanesi simplex, 35 tanesi duplex'tir. Simplex kanallar gemiler arası iletişimde, duplex kanallar ise gemi/kara iletişiminde kullanılır.
Kanal 06, 16 ve hiçbir zaman normal haberleşme için kullanılamaz. Bu kanallarda ilk konuşmalar yapıldıktan sonra ilgili kanala geçilir.
70.kanal DSC için ayrılmıştır görüşme yapılmaz. Acil durum sinyali göndermek için kullanılır. Telsize GPS bağlıysa otomatik mevkii gönderir.
Limandan ayrılan her taşıt VHF telsizini sürekli açık bulundurmak ve yapılacak çağrılara cevap vermek zorundadır. Aygıt eğer başka bir kanalda çalıştırılıyorsa Dual Watch denilen ve hem 16. kanalı hem de bulunduğu kanalı dinleme pozisyonuna getirilmelidir.
Deniz telsizciliğinde kullanılan fonotik alfabe ulusal ve uluslararası olmak üzere iki çeşittir. Aşağıda bu alfabenin kullanılışı verilmiştir:
HARF KODU
(bayrak rengi)
Türkçe kodu / Uluslararası Kodu
Bayrak Simgesi
Açıklama
Türkçe /İngilizce
A
(beyaz/mavi) Aydın / Alfa
Denizde dalgıcım var, ağır yolla geçiniz Diver Down Keep Clear
B
(kırmızı) Burak / Bravo
Tehlikeli yük alıyor, boşaltıyor veya taşıyorum Dangerous Cargo
C
(mavi/beyaz/kırmızı) Cemal / Charlie
Evet (Olumlu) Yes
D
(sarı/lacivert) Deniz / Delta
Benden açık durunuz, zorlukla manevra yapıyorum Keep Clear
E
(lacivert/kırmızı) Engin / Echo
Rotamı sancağa değiştiriyorum Altering Course to Starboard
F
(beyaz üzerine kırmızı) Felenk / Foxtrot
Hareket edemiyorum. Benimle irtibat kurunuz Disabled
G
(sarı/lacivert çizgili) Gabya / Golf
Kılavuz istiyorum, ağlarımı topluyorum. Want a Pilot
H
(beyaz/kırmızı) Halat / Hotel
Gemimde kılavuz var Pilot on Board
I
(sarı üzerine siyah) İstif / India
Rotamı iskeleye alıyorum Altering Course to Port
J
(lacivert/beyaz/lacivert) Jale / Juliet
Yanmaktayım, gemimde tehlikeli yük var, benden neta olunuz.
On Fire Keep Clear
K
(sarı/lacivert) Kalyon / Kilo
Sizinle haberleşmek istiyorum Desire to Communicate
L
(sarı/siyah) Levent / Lima
Geminizi derhal durdurun. Stop İnstandly
M
(lacivert üzerine beyaz X) Merih / Mike
Gemim durdu ve yol yapmıyorum I am Stopped B.U. Yelken- 2* Kitapçığı
N
(beyaz/lacivert dama) Neptün/ November
Hayır (Olumsuz) No
O
(sarı/kırmızı) Oruç / Oscar
Denize adam düştü Man Overboard
P
(lacivert ortasına beyaz) Poyraz / Papa
Limanda: Gemi hareket edecektir.
About to Sail Denizde : Ağlarım bir engele takıldı
Q
(sarı) Sarı / Qubec
Sağlık durumu normal, serbest pratika istiyorum Request Pratique
R
(kırmızı üzerine sarı) Reis / Romeo
S
(beyaz üzerine lacivert) Seydi / Sierra
Makinalarım geri çalışıyor Engines Going Astern
T
(kırmızı/beyaz/lacivert) Turgut / Tango
Benden açık durunuz, trol çekiyorum Keep Clear
U
(kırmızı/beyaz) Umman / Uniform
Tehlikeye gidiyorsunuz Standing into Danger
V
(beyaz üzerine kırmızı X) Vatan / Victor
Yardıma ihtiyacım var Require Assistance
W
(lacivert ortasına beyaz / kırmızı) Çıma / Whisky
Tıbbi yardım isterim Require Medical Assistance
X
(beyaz üstüne lacivert) İkiz / X-ray
Durunuz ve işaretimi bekleyiniz Stop Your Intention
Y
(sarı/kırmızı çapraz) Yılmaz / Yankee
Demir tarıyorum Am Dragging Anchor
Z
(siyah/sarı/lacivert/kırmızı) Zuhal / Zulu
Römorkör istiyorum Require a Tug
Denizde Haberleşme Kuralları: Deniz telsizi haberleşmesinde uygulanması gereken kurallar ve öncelikler söz konusudur. Çağrı Kuralları:
Çağrılan istasyonun adı(En çok 3 kez)
Burası (1 kez)
Çağıran istasyonun adı(En çok 3 kez)
TAMAM veya OVER kelimelerinden biri.
Çağrı kanalları boş yere meşgul edilmemelidir. Bu nedenle önce dinleme yapılmasında fayda vardır. Çağrılar kısa tutulmalıdır. Müsteşarlık tarafından verilmiş İstasyon adı dışında bir adla çağrı yapılmamalıdır.
İletişimde Öncelik Sıraları:
1- Tehlike çağrıları, mesajları ve tehlike trafiği
2- Acelecilik işaretleri
3- Emniyet işaretleri
4- Radyo yön bulucu
5- Arama ve araştırma çalışmalarında uçakların hareket ve seyir güvenlikleriyle ilgili iletişimler
6- Meteoroloji ve deniz trafiği iletişimleri
Tehlike Çağrıları: Tehlike işareti MAYDAY kelimesidir. Bu işaret deniz aracının bir tehlike ile karşı karşıya olduğunu ve acil yardım istediğini gösterir. Olası bir tehlike çağrısı aşağıdaki şekilde yapılır:
-MAYDAY MAYDAY MAYDAY
-BURASI(THIS IS)
-Aracın adı(3 Kez)
daha sonra tehlike mesajı iletilir:
-MAYDAY -THIS IS (Aracın adı) ve (işareti)
-Tehlike yeri
-Tehlike türü
-Kolaylık sağlayacak diğer bilgiler
-İstenen yardım türü
Bu mesajlar belli aralıklarla çağrı kanalıdan yayınlanır. Cevap almak için aralıklara dikkat edilmelidir. Tehlike çağrısını alan en yakındaki deniz istasyonu bunu yanıtlaması ve yardıma gitmesi bir kanuni zorunluluk olduğu gibi aynı zamanda bir denizcilik töresidir.
Acelecilik Çağrıları: Acelecilik işareti PAN PAN kelimesidir. Çağıran istasyon bir deniz aracının veya araçtaki bir kişi hakkında çok önemli bir bilgi mesajı iletmek için kullanır. Örneğin: Denize adam düşmesi, araçta bir yaralının olması veya denizde kazazedelerin görülmesi gibi. Örnek kullanımı:
-PAN PAN PAN PAN PAN PAN
-TÜM İSTASYONLARA(ALL STATIONS) (3 Kez)
-BURASI (THIS IS)
-İstasyonun adı(3 kez)
-TAMAM(OVER)
daha sonra acelecilik mesajı iletilir.
Emniyet Çağrıları: Emniyet işareti SECURITE kelimesidir. Denizde emniyeti ihlal eden durumları diğer istasyonlara haber vermek için kullanılır. Örneğin: Fırtına patlaması, yarı batık gemi varlığı, su üstünde sürüklenen bir cismin bildirilmesi, ışıklı şamandıranın sönmesi vb. Örnek kullanımı:
-SECURITE SECURITE SECURITE
-TÜM İSTASYONLARA(ALL STATIONS) (3 Kez)
-BURASI (THIS IS)
-İstasyonun adı(3 kez)
-Mesajın yayınlanacağı kanal
-TAMAM(OVER)
Amatör yat kaptanlığına merakınız varsa bunların detaylarını öğrenmenizi ve sınava girerek hem yat kaptanlığı hem de tahditli telsiz operatörlüğü belgelerinizi almanızı tavsiye ederim.
TERİMLER
Yelkenin ve denizciliğin kendine özgü terimleri vardır.Bu terimleri bilmeden yelkenin anlaşılması mümkün değildir.Şimdi onları açıklayalım.
KONTRA..Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sancak veya iskele olup olmadıklarına verilen isimdir..Yelkenin dolduğu yön anlamına da gelir.
SANCAK KONTRA..Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sağ kısımlarına verilen isimdir.Rengi yeşildir,geceleri deniz taşıtlarının yeşil görülen yanları sancak yanlarıdır.Yol hakkına sahiptir ve iskele kontra tekneden yol alır.
:İSKELE KONTRA..Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sol kısımlarına verilen isimdir.Kırmızı renktedir ve sancak kontra taşıta yol vermek zorundadır.
SEYİR.. Yelkenli teknelerin rüzgarla olan açılarına göre 3 ana gidiş yönü vardır. Bunlar orsa,apaz ve pupadır.İşte bu yönlere verilen ada seyir diyoruz.
ORSA SEYİR.. Orsa rüzgara en yakın seyredilen seyirdir. Yelkenli tekneler rüzgara karşı gidemezler.Yaklaşık teknenin omurga hattıyla rüzgar arasında 45 derecelik bir açı oluşur.İşte bir yelkenli teknenin rüzgara en yakın seyredebildiği seyire orsa seyri diyoruz.
APAZ SEYİR.. Bir yelkenli teknenin rüzgarı yandan alarak seyir etmesine verilen isimdir.Teknenin omurga hattıyla rüzgar arasında 90 derecelik bir açı vardır.Apaz seyirini dar apaz ve geniş apaz diye iki kısıma ayırabiliriz.Eğer rüzgar açısı 50 derce olursa dar 135 derce olursa geniş apaz deriz.Apaz seyiri çoğu yelkenli tekne için en hızlı seyirdir.
PUPA SEYRİ.. Yelkenci olan olmayan herkesin en çok bildiği seyirdir.Pupa seyirinde yelkenli tekne rüzgarı arkadan(180 dereceden) alır.Yelken pupa seyirinde paraşüt gibi çalıştığı için etkisi orsa ve apaz seyirine kıyasla oldukça düşüktür.Yani bu seyir biraz daha yavaş sayılabilinir.
TRAMOLA.. Rüzgara yakın orsa seyirinde giden yelkenli tekne,gideceği hedefe ulaşabilmek için dönüşler yapmak zorundadır.Rüzgar üstüne doğru yapılan bu dönüşlere tramola denir.Unutulmaması gereken tramola sadece orsa seyirinde atılır.
KAVANÇA (BOCİ TRAMOLA).. Rüzgarı arkadan alan yelkenli tekne yine gideceği hedefe göre dönüş yapıp, kontra değiştirmek zorundadır. Rüzgar altına doğru yapılan dönüşlere kavança yada boci tramola adı verilir. Kavança sert havada bumbanın oldukça sert hareket etmesine sebep olacağı için,dikkatli yapılması gereken bir dönüştür.Zorunlu değilse sert havada yapılmamalıdır.Unutulmamalıdır orsa seyirinde kavançaatılmaz,geniş apaz veya pupa seyrinde bu dönüş yapılabilinir.
RÜZGAR ÜSTÜ.. Yelkenli teknenin rüzgarı aldığı yöne verilen isimdir.
RÜZGAR ALTI.. Yelkenli teknenin rüzgarı aldığı yönün tersi tarafına verilen isimdir.
ORSALAMAK.. Yelkenli teknenin rüzgarla arasındaki açıyı küçülterek mümkün olabildiği sınıra kadar tekneyi rüzgara yaklaştırmaya denir. İstenildiği takdirde sınıra kadar gelinmesi zorunlu değildir. Yani orsalamanın mümkün olan sınırlar içinde belirli bir sınırı yoktur.
KAFAYI ÇAKMAK.. Yelkenli teknenin rüzgarla arasındaki açıyı arttırmasına denir. Orsalamanın tam tersi olarak da düşünülebilinir.
YAPRAKLAMAK.. Eğer yelkenimizi rüzgarla dolduramıyorsak, yelkenimiz bir sağa, bir sola oynar. İşte bu harekete yapraklama veya pırpırlama denir.Bu durumda yelkende herhangi bir güç elde edilmez ve yelkenli tekne ilerleyemez.
KÖR TRAMOLA.. Tramola atabilmek için yelkenli teknemizin tramola atmaya başlamadan önce kazanmış olduğu yeterli hız yani yeterli bir enerji olmalıdır. Kısacası duran teknemize tramola attıramayız. Eğer tromala atarken enerji eksikliği yüzünden tramolamızı tamamlayamayıp,köre düşüyorsak(yapraklama) buna kör tramola diyoruz.
BAYILMA.. Özellikle rüzgarlı havalarda orsa ve apaz seyirlerinde yelkenli teknemiz rüzgar altına doğru yatar ve yan yan seyir eder. İşte bu durumu bayılma diye ifade ediyoruz. Bayılma engellemez ama aşırı bayılma,teknenin burnunu rüzgara doğru çevirerek engellenmelidir.
TRİM .. Yelkenimizin şeklini değiştirerek, ondan en yüksek ölçüde verim alabilmemiz için ona uyguladığımız küçük şekil değişiklerine trim deriz.
KERTERİZ.. Rüzgarın hafif dönüşlerini anlamak ve bu dönüşlerin rotamızı bozmasını engellemek için pruvamızdaki sabit bir noktayı aklımızda tutmaktır. Ona göre rüzgar değişimlerini anlar ve rotamızı değiştiririz. Kerteriz oldukça önemli bir kavramdır.
DİREK.. Yelken bezimizin durmasını sağlayan ve onu destekleyen birimdir.Eskiden ahşap olan direklerin yerini günümüzde alüminyum hatta karbon bileşimler almıştır.
ANA YELKEN.. Eğer yelkenli teknemizde 2 yada 3 yelken varsa bunların en büyüğüne veya bumbaya bağlı olanına ana yelken deriz.
ÇITA YERLERİ.. Yelkenimizin arka kısmına şekil vermek için yelkenin arka kısmına çıtalar takılır. Bu çatılar sayesinde yelkenimize istediğimiz trimi verebiliriz.
İSKOTA.. Ana yelkenin rüzgarla yaptığı açıyı ayarlamamızı sağlar. İskotayı çekerek veya bırakarak tekneye yön verebiliriz.
BUMBA.. Ana direğe bağlı ve yelkeni alttan tutan bir parçadır. Yelkenli teknin direk gibi önemli bir ekipmanıdır. Özellikle sert havada, kavança atarken çok hızlı hareket kabiliyeti olduğu için dikkat edilmelidir.
PALA.. Dümenin suya giren ve tekneye yön vermemizi sağlayan parçadır.
SALMA.. Yelkenli tekneye yelken dememiz için gerekli olan en önemli parça da sayılabilinir.Yelkenli teknenin su içinde ağırlık merkezini dengeler ve teknemizin yana kaymasını önemli bir ölçüde engelleyerek,onun düz bir şekilde rotasına devam etmesini sağlar.Özellikle orsa seyrinin salma olmadan yapılması neredeyse imkansızdır.Günümüzde tekne tiplerine göre çok farklı salma şekilleri üretilmektedir.
FLOK.. Özellikle çift yelkenli teknelerde ana yelkenin önünde küçük bir yelken daha bulunur.Bu yelkene flok adı verilir.Bu yelkeninde kendine özgü iskotası bulunur ve flok iskotası denir.
ÇARMIK TELLERİ.. Çarmık telleri, direği tekneye bağlayan ve rüzgarın şiddetine göre çeşitli ayarları yapılan bir ekipmandır. genelde önde, yanlarda ve arkada bulunurlar.
MANDAR.. Direğin üst kısmına verilen addır.
SU KAPAKLARI.. Bazı küçük teknelerde içeri giren suyun dışarı atılmasını sağlayan bir kapakçıktır. Ama daha büyük yelkenli teknelerde bu işi sintine motorları yapar.
Sözlük Terimleri
14 Mayıs 2008
G - denizcilik terimleri sözlüğü
G harfi ile başlayan denizcilik terimleri sözlüğü :
GABYA : Ana direk ile babafingo çubuğu arasındaki çubuk veya yelkenGAGA : Demirin iki ucundaki tırnakların en uç kısmı
GAMBA ALAMAK : Halatın veya zincirin kendi etrafında dönmesi veya burulması
GENOVA : Flok yerine çekilen çok daha büyük flok
GERDEL : Gemi ve teknelerde kullanılan tahta kova
GİZ : Kıç direkteki kısa seren
GOMİNA : Mil uzunluğun 1/10 =
GÖNDER : İnce düz ve uzunca olarak çekilmiş çubuklar. [Sancak gönderi, filika kanca gönderi, cıvadra gönderi]
GÖZ DEMİRİ : Bir gemide kullanılan ana demirler
GRADİN YAKASI : Bir yelkenin yan kenarları
GRANDİ DİREĞİ : Birden fazla direkli gemilerdeki en yüksek direk
GULET : Brig’ten küçük iki direkli hafif armalı pruvası kabasorta armalı, praçılaya benzer uskuna
GURCATA : Ana direk üzerindeki çubuğun armasını yapmak ve üzerlerine çanaklık kurmak için mauna kollarının üstüne ve omurgaya aykırı konulan ağaç kütükler.
GÜVERTE : Gemilerde ve teknelerde baştan kıça kadar döşenmiş tahta veya madeni platform döşeme
GÜVERTE KAPLAMASI : Güvertenin kaplanması için kullanılan malzeme
GÜVERTE HATTI : Güvertenin bordadaki izdüşümüdür
C - denizcilik terimleri sözlüğü
C ve Ç harfleri ile başlayan denizcilik terimleri sözlüğü :
CAMADAN : Camadan vurmak. Yelken alanının küçültülmesiCAMADAN BAĞI : Bu küçültmeyi yapmada kullanılan bir bağ çeşidi
CAMADAN KAMÇISI : Yelkenleri camadana vurmak gerektiğinde, camadana vurulacak camadan astarı hizasında ve yelkenlerin gradin yakası üzerindeki morize patalarının serenin cundasına alınan ve yelkenin kaldırılması suretiyle bağlanan ucu çelikli halatlar.
CANKURTARAN SİMİDİ : Denize düşenleri kurtarmak için çok hafif ve yüzer maddeden yapılmış, yuvarlak simit biçiminde ve bir salvoya bağlı aygıt.
CEVİZ : Halatların ucuna tutabilmek için veya süs olarak yapılan bir cins düğüm şeklindeki işleme
CIVADRA : Teknenin baş tarafında dışarıya doğru eğik olarak uzanan sabit seren, genellikle yelkenli teknelerde flokları açmak için kullanılır.
CUNDA : Uç demektir. Direk cundası, seren cundası, bumba cundası.
CUNDA Yakası : Yelkenin seren yakalarına gelen uçlarına denir.
ÇALIM : Geminin baş ile kıçı arasında inik meyil veya kıç tarafta su kesiminin altındaki dar kesim.
ÇAMÇAK : Teknede biriken suyu toplamak için tahtadan yapılmış bir cins kepçe
ÇARMIK : Direklerin her iki bordasına bağlanabilmesi için gerilmiş tel halatlar.
ÇENE : Omurga ile bodoslamamın birleştiği köşe
ÇIMA : Halat, elincesi veya yomaların uç kısmı
ÇIMARİVA : Personelin tekne boyunca yanyana selamlama için dizilmesi
ÇİPO : Özellikle admiralti demirinde bedenin üst kısmından anelesinin altında geçen kollara dik olarak bağlanmış hareketli veya sabit ağaç veya metal kollar.
ÇÖRDEK YAKASI : Seren yakalarının geriye bakan kısımları, üç köşe yelkenlerdeki en üstteki pik yakası
ÇUBUK : Ana direklerin üzerine konulan ekleme direkler
A - denizcilik terimleri sözlüğü
A harfi ile başlayan denizcilik terimleri sözlüğü :
ABLİ : Seren ve bumba cundalarından aşağı iki tarafa inen halatlar
ABORDA : Bir teknenin diğerine veya bir iskeleye yanaşması
ABOSA : Bosaya vur manasında kullanılan bir terim. Hisa edilmekte olan bir halatın veya vira edilmekte olan bir zincirin kısa bir müddet tutulması için bosaya vurulması.
ABRAMAK : Kontrol altına almak, komutası altında tutmak, üstünden gelmek
AÇIKTA EYLENMEK : Bir teknenin sahilden veya iskeleden yada limandan açıkta beklemesi
ADMİRALTİ DEMİRİ : Çiposu kollarına dik ve hareketli eski sistem bir demir cinsi.
AGANTA : Hisa veya laçka edilmekte olan halat veya vira veya ayboci edilmekte olan zincirin kısa bir müddet sonra tekrar bırakılmak üzere tutulması için verilen komuttur.
AĞIZ KUŞAĞI : Armuz kaplamanın en üst sırası [bindirme kaplamanın da]
ALABANDA : Bordanın iç kısmı veya dümenin 35° ye kadar basılması
ALABURA : Altüst olma, teknenin ters çevrilmesi
ALAMA KÜREK : Hep birlikte kürek çekerken çekmeyi durdurmak için verilen komut
ALAMATRA : Karadeniz’de imal edilen balıkçı teknesi.
ALARGA : Açıkta demektir. [Alargada bekle, alarga dur][İtalyanca largo]
: Alargaya çıkmak, [açığa çıkmak]
ALAY SANCAĞI : İşaret sancakları ile donatılmaya, alay sancaklarının çekilmesi denir.
ALBERABER : Hep birlikte kürek çekmek için verilen komuta
ALESTA : Hazır olmak, hazır olarak apikoda beklemek
: Alesta tramola [Tramola etmeye hazır ol]
ALTABAŞO : Bir yelkenin alt yakası, alt ve aşağı anlamında da kullanılır.
AMORA YAKASI : Dört köşe bir yelkenin alt ve ön tarafındaki yaka[Karula yakası]
ANA GÜVERTE : Geminin veya teknenin üzerinde yürünen en üstteki güvertesi
ANA OMURGA : Gemilerin en üst kısmında, kasara güvertelerin altında bulunan ve geminin başından kıçına kadar uzanan güverte.
ANELE : Hareketli demir halka
ANELE BAĞI : Aneleye yapılan bir çeşit bağ
APAZLAMA : Kemere istikametinden gelen rüzgar [Yelken seyri]
APİKO : Demirin vira edilişinde deniz dibinden kurtulup dimdik durduğu vaziyet.
ARYA : Yelkenin, sancağın veya çubukların aşağıya indirilmesi
: [Arya sancak, arya kürek]
ARMA : Sabit donanım [Direkçarmıhları, istralyalar]
ARMUZ : Güverte ve borda kaplama tahtalarının arasındaki çizgi
[Armuztutmak, armuz kaplama]
ASKI MAPASI : Bir demir kaldırmak için bedenine konmuş olan mapa
AŞIRTMA PRAÇERA YELKEN : Kavançalı seren yelkeni
AŞOZ : Kaplama tahtaları için omurga ve bodoslamalar açılan oyuklar.
AVARA : Gemi, bot veya tekninin yanaşık olduğu yerden ayrılması
: [Avara etmek]
AYBOCİ : Zincirin ırgat çalıştırılarak aşağı alınması, indirilmesi
AYI BACAĞI : Yelkenlerin farklı kontralarda açılması[Pupa seyir]
AYNALIK : Kıç bodoslama üzerine konan ve dümen iğneciğinin üzerine konduğu tahta levha [Ayna kıçlı tekneler]
AYNALIK TAHTASI : Bir teknede kıç taraftaki havuzda otururken arkaya dayanmak için konulmuş olan t
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder